ایران به سرزمین چهارفصل معروف است و به سبب برخوداری از موقعیت های و منابع توریستی مختلف گزینه های متنوعی برای سفر در اختیار علاقه  مندان قرار می دهد تنوع آب وهوا در ایران به حدی است که نقاط گرمسیر در فصل سرد میزبان مسافران بسیاری از نقاط سردسیر است نواحی جنوبی و جزایر سواحل حاشیه خلیج فارس به علت آب و هوای گرم بیشتر در فصل پاییز و زمستان مورد استقبال قرار می گیرد یکی از این جزایر ، جزیره قشم است . این جزیره گرمسیر درجنوب ایران در نزدیکی دهانه تنگه هرمز واقع شده است این جزیره در بهار و پاییز از آب وهوای بسیار دلپذیری برخوردار است قشم با وسعتی حدود ۱هزار و ۵۳۲ کیلومتر مربع بزگترین جزیره خلیج فارس محسوب می شود و نه تنها بزرگترین جزیره غیر مستقل دنیا بلکه دارای مساحت بیش از ۲۴ کشور عضو سازمان ملل برای مثال جزیره قشم ۲ ونیم برابر بحرین و نیم برابر سنگاپور ، ۲۵برابر سان مارینو ، ۵ برابر مالدیو ، ۷۰ برابر ماکائو . … است.

سفر به جزیره قشم برای کسانی مناسب است که اقلیمی خشک و کم باران را می پسندند . میزان بارش سالیانه در این جزیره بسیار اندک است ، با این حال ، قشم در برخی نقاط از نظر سفره های آب زیر زمینی غنی می باشد و در گذشته تا به حال تامین کننده آب شیرین برخی جزایر همجوار بوده است .

جزیره قشم دارای دو فصل گرم و معتدل است . فصل گرم جزیره طولانی و رطوبتی است و فصل معتدل جزیره کوتاه است .

درجه رطوبت در سواحل دریا بسیار بالا است و هرچه به سوب داخل جزیره می روید شدت آن را رفته رفته کمتر احسای می کنید  به طوری که حداکثر متوسط رطوبت هوا به ۸۰ درصد و حداقل متوسط رطوبت به ۵۲ درصد می رسد .

میانگین دمای جزیره قشم ۲۷ درجه سانتی گراد است و اگر در ماه های تیر و مرداد به این جزیره سفر کنید با حداکثر دما در سال مواجه خواهید شد و در ماه های دی و بهمن کمترین دما در این جزیره را تجربه خواهید نمود .

زبان :

مردم جزیره به زبان جزیرتی سخن می گویند زبان جزیرتی زبانی است آمیخته با زبان ها و گویش های ایرانی چون فارسی لار ، فارسی بندری و گویش های عربی و نیز بعضی از واژهایی چون حبشی ، هندی ، آفریقایی ، پرتغالی ، البته مردم غیر بومی به گویش های ایرانی جنوبی سخن می گویند .

مذهب :

مذهب بیشتر مردمان جزیره قشم اسلام است و درصد کمی از آنها دین کلیمی و زرتشتی هستند . بیشتر مسلمانان سنی شافعی و شمار کمی از آنان شیعه مذهب هستند که بیشتر شیعیان در شهر قشم سکونت گزیده اند .

پوشاک :

لباس بومی مردم از لحاظ جنس و رنگ متناسب با محیط آب و هوایی گرم و نمناک جزیره است . اگر به این جزیره سفر می کنید مردان را با پیراهن کتانی راسته که بلندای آن تامچ  پا می رسد خواهید دید آنها دستاری سفید و یا رنگ نقش دار را نیز به سر می بندند .

زنای بومی نیز پیراهنی راسته و بلند که باطرح و نقش و نگارهای زیبا تزئین شده است می پوشند اما مردم غیر بومی ، پوشاک معمولی و رایج مردم ایران برتن می کنند.

 مسکن :

ساختمان خانه ها در جزیره قشم متناسب با آب و هوای منطقه ساخته شده است بیشتر خانه ها با سنگ ، گچ ، خشت ، آجر و چوب ساخته شده اند که بافت قدیمی سنتی جزیره قشم را نشان می دهد .

خانه ها دیگر از مصالح جدید و بادوام تری چون آجر ، سیمان ، پنجر های فلزی و …. ساخته شده که نماینگر باقت جدید جزیره قشم هستند .
صنایع دستی قشم :

صنایع دستی هر سرزمین برخاسته از آب و رسوم و فرهنگ و تمدن آن سرزمین می باشد در سفر خود به جزیره قشم می توانید از دیدن آثار سوزن دوزی خوس دوزی و رو دوزی که بادقت خاص و ظرافت مثال زدنی خلق شده اند لذت ببرید . باتوجه به موقعیت جغرافیایی صنایع دستی نیز از تنوع خاصی برخوردار است . تک (نوع سبد دسته دار برای حمل مواد غذایی ) طناب ، سوند ( نوعی حصیر ) ، کتل ( نوعی زنبیل ) از جمله این آثاراست . زنان قشم به قال بافی و گلیم بافی توجه ویژه دارند و شغل برخی از مردان قشم ماهیگیری ، گرگور بافی و توربافی است .
پوشش گیاهی قشم :

اگر شما هم از علاقه مندان به دیدن پوشش های متنوع گیاهی هستید در این جزیره می توانید گیاهان و پوشش های گوناگون را در سفر خود به جزیره قشم ببینید مهمترین این گیاهان درختان و درختچه هایی نظیر کهور کنار(سدر) نخل وحشی ، گز ،کرت ، خرزهره ، انبو ، حرت (مانگرو) لور ، سلم ، کرنا ، و نیز گیاهان دارویی صنعتی مثل پنیرک ، ترشک ، آویشن ، کاسنی ، خرگ ، زیره سیاه ، اسپهوش ، تخمشربتی ، مشکوشک و غیره که در آن روئیده اند . یکی از عجایب و دیدنی های این جزیره لوراست که نام دیگر آن درخت انجیر معابد ، انجیر هندی ، ویا انجیر پرتقالی است . این گیاه درختی استوایی است با ریشه های هوایی متعدد و میوه رسیده نارنجی رنگ که از زیبایی خاصی برخوردار است .

حرا درختچه ای زیباست که از دیدنیهای این منطقه محسوب می شود و نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند . این درخت همیشه سبز ، در مناطق با تلافی جزیره به خصوص در مناطق باتلاقی شمالی قشم می روید که به هنگام مد دریا در آب فرو می رود و با کمک خاصیت تصفیه ای خود بخش شیرین آب دریا را جذب و نمک آن رادفع می کند .
جانوران و پرندگان قشم

این جزیره به لحاظ برخورداری از تنوع موجوداتی اهلی و غیر اهلی نظیر بز ، خرگوش ، روباه ، شغال ، آهو ، جوجه تبغی ، سوسمار ، لاک پشت ، خرچنگ از نقاط دیدنی برای علاقه مندان به طبیعت گردی است .

پرواز باشکوه پرندگان بر فراز آبهای خلیج فارس بر زیباییهاب این منطقه افزوده است . جزیره دارای دو دسته پرنده بومی و مهاجر است . وباتوجه به ویژگی آب و هوایی در منطقه خلیج فارس بیشتر از ۳۰۰ گونه پرنده در آن شناسایی شده است ، که بیش از ۱۲۰ گونه از این پرندگان در جزیره قشم و به خصوص در جنگل دریایی حرا به چشم می خورند .

از پرندگان ساکن جزیره ، می توان به پرستوهای دریایی ، کفچه نوک ، سلیم خرچنگ خوارو گونه مختلفی از حواصیل ، پرندگان کنار آبچرا ، فلامینگوهای (زیستگاه فلامینگوها در نواحی جنوبی و درنزدیکی سواحل مسن است که به صورت گروهی پرواز می کنند) اشاره نمود همچنین گونه های دیگری چون کاکایی دودی ، بوبی قهوه ای ، چاخ لق هندی ، حواصل ارغوانی و هویره در این جزیره شناسایی شده اند .

درجزیره ، قشم ۱۹ گونه پرنده بومی و ۷۶ گونه مهاجر وجود دارد و می توان از مهاجران زمستانی بع گیلان شاه خالدار خروس کولی دشتی و پلکان خاکستری اشاره کرد .

عقاب ماهیگیر از دیگر شمار پرندگان ساکن در جزیره محسوب می شود که پرنده ای است شکاری و در تمام سواحل صخره ای قشم و نیز در سراسر جنگل دریایی حرا به صید ماهی می پردازد که تعداد آنها در قشم بی شمار است .
دیدنی های جزیره قشم

قشم با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی ، دارای جاذبه ها و دیدنی های طبیعی بسیاری است که چشم هر بیننده را به خود جلب می نماید و ازجمله می توان به جزایر مرجانی که آب سنگ های مرجانی از غنی ترین اکوسیستم های دریای جهان محسوب می شوند و در نواحی جنوبی جیره و به خصوص در اطراف نزدیک سواحل شیب دراز است اشاره نمود از دیگر جزایره جزیره هنگام (اکواریوم طبیعی ) و جزایر ناز می باشد  که در بخش جنوب شرقی قشم و شامل چند جزیره کوچک وبزرگ است . درسفر خود به جزیره قشم حتماً به سواحل تخم ریزی لاک پشت ها درنزدیکی سواحل نمکدان و جنگل دریایی حرا و زیستگاهی دلفین ها در نواحی شمالی جزیره و بام قشم (دشتی در ارتفاعات ) ، دره ستاره ها و به خصوص تنگه زیبا و اعجایب انگیزه چاکوه سر بزنید .
جنگل های دریایی حرا ؛ آشیانه پرندگان و آبزیان قشم

یکی از تالاب  های و اکوسیستم های آبی مهم در ایران منطقه حرا در ساحل شمالی جزیره قشم می باشد .

جنگل حرا با مساحتی حدود هزارو ۵۰۰ هکتار در آب های شور دریا قرار گرفته است و به دلیل غنای طبیعی ، آشیانه خوبی برای پرندگان و آبزیان به شمار می آید و به دلیل ویژگی جزر و مدی که به هنگام مد دریا ، در آب فرو می رود ، موجب پر مایگی مواد غذایی در آبراهه های آن شده است و نام علمی حرا به حکیم و فیلسوف ایرانی ابوعلی سینا نسبت داده شده است .
جزیره قشم

جزیره قشم

غار نمک ؛ معدن کریستال

غارهای بزرگی در دل کوه نمک وجود دارد و به فاصله ۹۰ کیلومتری شهر قشم واقع شده است . در بخش جنوب غربی جزیره کوه گنبدی شکل نمکدان و غارهای بزرگی پوشیده از کریستال های نمک دیده می شود.

غارهای خربس

غارهای خربس به فاصله ۱۱ کیلومتری از شهر قشم برروی کوهی مشرف به دریا در نواحی جنوبی جزیره قرار گرفته است . درون غارها ، دهیلیزها و دالان هایی به چشم می خورد که تابه امروز به همان صورت خود باقی مانده است . این غارها که پیشنه آن به روزگار ماد باز می گردد ، به احتمال زیاد پناهگاه مردمان در هنگام یورش دشمن و …. بوده است .

ساحل معروف لاک پشت ها

اگردرفصل بهار به جزیره سفر می کنید دیدار از سواحل ماسه ای جزیره قشم را به شماپیشنهاد می کنیم . دراین سواحل لاک پشت های دریایی بسیاری برای تخم ریزی از لانه خود بیرون و در هنگام شب به سواحل می آیند که پس ازتخم ریزی ، به دریا بازمی گردند این یکی از دیدنیهای بی نظیر ساحل گرم و نمناک جزیره است .عمرلاک پشت دریایی بسیار طولانی است و سواحل ماسه¬ای قشم از آغاز بهار پذیرایی لاک پشت ها مختلف از نوع سبز و عقابی است .

بناها و آثار تاریخی ؛ یادگار هخامنشیان و ساسانیان

جزیره قشم علاوه بر سواحل پوشیده از ماسه های مرجانی و جاذبه های دیدنی دارای آثار و بناهای تاریخی مهمی از جمله قلعه پرتغالی ها ، قبرستان انگلیسی ها (در نزدیکی با سیعدو) تپه تاریخی کولقان ، سد تاریخی گوران ، سد تاریخی پی پشت قنات تاریخی زینبی ، قلعه نادری ، بقعه ها ، مساجد و … است . آثار بجامانده در جزیره قشم نشان می دهد که این جزیره در زمان مادها ، هخامنشیان و ساسانیان نیز آباد و پر رونق بوده است و در زمانهای مختلف به نام های بنی کوان ، ابرکاخان ، لافت و ….شهرت داشته و باگذشت زمان نام هایی چون گشم، قشم متداول گشته و چون شکل جزیره ، به صورت ترکش تیر است شاید اسم کیش هم مربوط به همین جزیره باشد .

بنا صخره ای در نزدیک شهر باستانی خربس .صخره ای به چشم می خورد که در آثاری از معماری دوران گذشته است . درون صخره یک تالار و اتاق هایی وجو دارد و با کاوش های صورت گرفته نشانه ای از دوره جکومت مادها در این منطقه بوده است .

برکه  بی بی : در روستای قشم آب انباریا برکه های متعددی وجود دارد ازجمله می توان به برکه بی بی اشاره کرد که از برکه های قدیمی جزیره به شمار می آید و در آبادی کوشه نیز قرار گرفته است .

قلعه پرتغالی ها : این قلعه در محله مسنی در شهر قشم قراردارد که از سنگ مرجانی دریایی و ساروج ساخته شده است در سال ۱۵۰۷ میلادی ، آلبوکرگ ، جزایر دهاننه خلیج فارس را به تصرف خود درآورد و از این طریق بر راه بازرگانی دریایی بین هند و اروپا تسلط یافت ، دراین مدت آنها به ساختن دژها پرداختند (ازجمله دژهای هرمز ،قشم و لارک) قلعه قشم ، با مساحتی بیش از ۲ هزار متر مربع ساخته شده این دژ راست گوشه است و چهارگوشه بارورهای بلند دارد که توپ و منجنیق برروی آن مستقر شده اند و سرانجام در سال ۱۶۲۲ میلادی توسط امام قلی خان سردار بزرگ عصر صفوی به تصرف درآمد .

بقعه ها : ازقدیمی ترین بقعه های جزیره قشم می توان بقعه برج و بقعه بی بی مریم را نام برد .

بقعه برخ : در روستای کوشه قراردارد و این بقعه مربوط به مزار شیخ برخ اسود می باشد .

بقعه بی بی مریم : بنای این بقعه مربوط به هزار پیر زنی مقدس است .

مساجد :

در جزیره قشم مساجد از تنوع شکلی و ساختاری بسیاری برخوردار است . مساجد نقش اصلی در زندگی روزمره مردم این جزیره دارد . مسجد قبا در هلر و دمچاه در شهر قشم ، مسجد شیخ برخ وبی بی از مهمترین این مساجد هستند .

مسجد شیخ برخ : قدیم ترین مسجد جزیره است که درکنار مقبره برخ الا سود احداث شده است .

مسجد بی بی : یکی دیگراز مساجد قدیمی جزیره است . این مسجد در محله مسنی و در نزدیک قلعه سنگی شهر قراردارد که به دستور بی بی صوغیه ساخت شده و در حال حاظر به مسجد جامه شهر قشم معروف است .

سابقه سکونت تاریخی اقوام :

قبایلی چون بنی معین ، بنی ادریس ، بنی تمیم پس از آنکه از نجد عربستان به ایران مهاجرت کردند و بعد از نقل و مکانهای متعدد سرانجام قشم را برای  زندگی انتخاب نمودند . از نظر نام خانوادگی ، طایفه ها و گروه های معروف قشم به خانواده ایمانی ، صالحی ، شمسی پور ، حاج عبداله ، رحیمی ، تقی زاده ، مولوی و … تفکیک شده اند